Kỹ thuật trồng dưa leo theo hướng an toàn

Dưa leo là một trong các loại rau ăn trái được trồng khá nhiều ở Đồng Nai. Trồng dưa leo không khó, song để có năng suất cao, nông dân nên áp dụng một số quy trình canh tác của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia.

Trồng dưa leo ở xã Xuân Bắc, huyện Xuân Lộc.

Dưa leo thích nghi với điều kiện khí hậu nóng ẩm, nhiệt độ thích hợp để cây sinh trưởng là 300C về ban ngày và 18-210C về ban đêm. Ánh sáng nhiều làm trái lớn nhanh, mập, chất lượng tốt. Nhu cầu về nước của cây dưa leo cao nhưng lại không chịu được úng. Cây sinh trưởng thích hợp trên đất giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt và độ pH trong khoảng 6,0 - 6,5.

1/ Chọn giống và thời vụ trồng

Dưa leo có các giống quả nhỏ, quả trung bình và quả to, nên chọn giống có chất lượng cao, năng suất cao và chống chịu được sâu bệnh.

Dưa leo có thể trồng 2 vụ/năm.Vụ đầu nên gieo hạt cuối tháng giêng đến cuối tháng 2. Vụ sau gieo hạt từ đầu tháng 9 đến cuối tháng 10.

2/ Gieo hạt

Để tiết kiệm hạt giống, công chăm sóc cây giai đoạn đầu và tăng độ đồng đều của cây, cần sản xuất cây con trong khay xốp hoặc khay nhựa có kích thước 60x45 cm với số lượng 60 hốc/khay. Vật liệu làm bầu gồm 40% đất, 30% trấu hun hoặc mùn mục và 30% phân chuồng ủ hoai. Các thành phần trên được trộn đều, loại bỏ rơm, rác, vật rắn sau đó đổ đầy các hốc trên khay, ấn nhẹ rồi xếp khay trên giá cao cách mặt đất ít nhất 50cm trong nhà lưới có che mái bằng vật liệu sáng (ny-lông hoặc tấm nhựa trắng).

Hạt ngâm trong nước ấm 35-400C trong thời gian 3 giờ, sau đó ủ ở nhiệt độ 27-300C. Khi hạt nứt nanh thì đem gieo vào các hốc, mỗi hốc 2 hạt và tưới đủ ẩm. Sau đó hàng ngày đều phải tưới giữ ẩm cho cây đến trước khi trồng 2-3 ngày thì ngừng tưới.

- Lượng hạt dưa leo gieo cho mỗi hécta từ 0,7-1kg.

3/ Làm đất và bón phân

Chọn đất cao, dễ thoát nước nhưng chủ động nguồn nước tưới. Đất thịt nhẹ hoặc cát pha có độ pH từ 5,5-6,5. Trước đó 2 vụ không trồng các cây cùng họ bầu, bí. Do bộ rễ cây dưa leo yếu nên đất trồng cần cày, bừa kỹ, nhỏ, tơi xốp, nhặt sạch cỏ dại. Lên luống rộng 1,2m, cao 0,3m, rãnh rộng 0,3m. Sau khi lên luống, rạch hàng chia luống với khoảng cách 60-70cm, cách mép luống 20-30cm rồi bón phân vào rãnh với lượng như sau:

Phân ure 120 kg/hécta, phân lân: 90 kg/hécta, phân kali: 120 kg/hécta và phân chuồng ủ hoai mục khoảng 20 - 30 tấn/hécta. Cách bón phân, phủ luống: toàn bộ phân chuồng, 50% phân lân cùng 30% lượng phân kali được bón vào rãnh, đảo đều và lấp đất. Sau đó rắc một lớp thuốc xử lý đất lên mặt luống để phòng sâu hại cây con và tiến hành phủ ny-lông. Nên sử dụng ny-lông 2 mặt để rải lên mặt luống (mặt đen rải xuống dưới và mặt có ánh bạc rải lên trên), chèn kỹ đất hai bên mép luống rồi đục lỗ với đường kính 10-12cm. Khoảng cách mỗi lỗ đục 35-40cm.

4/ Trồng cây ra ruộng

Sau khi loại bỏ những cây khác dạng, cây bị bệnh, chuyển khay ra ruộng nhấc nhẹ bầu cây ra khỏi khay và rải đều theo lỗ đục trên mặt luống. Vùi kín bầu cây dưới đất và tưới thấm cho chặt gốc.

5/ Tưới nước, bón thúc

Dưa leo có bộ rễ ăn nông nên cần nhiều nước. Nguồn nước tưới là nước giếng khoan, nước sông. Trước khi cắm giàn (20-30 ngày sau khi trồng), cần tưới rãnh, để nước ngấm vào luống rồi tháo hết nước. Cần thường xuyên giữ ẩm đất từ giai đoạn cây ra hoa, đặc biệt từ khi thu trái để tăng chất lượng cho trái (khi thiếu nước, quả thường bị đắng và cong).

- Kết hợp giữa tưới nước với bón thúc phân ở 3 thời kỳ:

+ Lần 1: Khi cây có 5-6 lá thật, bón 20% lượng ure, 25% số lân và 10% số kali, hòa vào nước để tưới.

+ Sau khi thu lứa đầu, bón 40% lượng ure, 25% lân và 30% kali, bón cách xa gốc, sau đó tưới rãnh hoặc tưới gốc.

+ Bón thúc lần 3 sau lần 2 từ 7-10 ngày, hòa nước để tưới nốt số phân còn lại (40% ure và 30% kali). Ngoài ra có thể bổ sung dinh dưỡng cho cây bằng cách dùng phân lân ngâm với nước phân chuồng hoai mục hoặc bã đậu để tưới cho cây. Nếu vào thời điểm bón thúc gặp trời mưa liên tục nhiều ngày thì chuyển sang sử dụng phân bón lá theo hướng dẫn trên nhãn mác.

6/ Chăm sóc

Cây 5-6 lá thật, lúc ra tua cuốn cần tiến hành cắm giàn cho cây. Giàn dưa leo cắm hình chữ nhân, cao 1,2 -1,6m. Sau khi cắm buộc giàn chắc chắn, dùng dây buộc ngọn dưa lên giàn theo hình số 8. Công việc này làm thường xuyên đến khi cây ngừng sinh trưởng (thu 3-4 lứa quả).

Thường xuyên nhặt sạch cỏ ở gốc cây, cắt bỏ những lá già ở phía dưới để tạo độ thông thoáng cho ruộng. Giữ 3-4 cành cấp 1, mỗi cành chỉ để 1-2 đốt quả, còn lại cắt bỏ để tập trung dinh dưỡng cho quả ở thân chính

7/ Thu hoạch

Khi trái khoảng 4-5 ngày tuổi có thể thu hoạch. Nếu để trái già sẽ ảnh hưởng tới sự ra hoa, đậu trái của các lứa tiếp theo, năng suất sẽ giảm. Thu hái trái nhẹ nhàng để tránh dứt dây. Trái nên thu vào buổi sáng để buổi chiều tưới thúc nước phân. Thời kỳ trái ra rộ, có thể thu 2-3 ngày/đợt.